Niedaleko pada jabłko od jabłoni
Na przykładzie Władysława Kamińskiego i jego syna Stefana śmiem twierdzić, że to przysłowie sprawdziło się idealnie. Kto wie czy gdyby nie ojciec, życie Stefana potoczyłoby się tak, a nie inaczej? Czy byłby tak wykształcony i zasłużony dla Białobrzegów jak jego ojciec dla Grójca? Możemy tylko się zastanawiać. Bez wątpienia Stefan Kamiński bardzo wiele zawdzięczał swemu ojcu. Miał w nim duże wsparcie. Władysław dosyć często odwiedzał syna Stefana w Białobrzegach i vice versa. Mieli ze sobą bardzo dobry kontakt. Gromadząc materiały i pisząc ten artykuł byłem zaskoczony jak wiele podobieństw dostrzegłem pomiędzy ojcem a synem. Nie mam złudzeń, że wzorem do naśladowania dla doktora Kamińskiego był jego ojciec Władysław.
Kamiński Władysław Feliks (1844 – 1935) – powstaniec 1863 r., notariusz i lokalny działacz społeczny. Urodził się w Serocku koło Pułtuska jako syn Ludwika i Julianny. Ten przystojny młodzian udział w powstaniu styczniowym przypłacił zesłaniem na Syberię. Dzięki szlacheckiemu pochodzeniu, wysokiej kulturze i aparycji zyskał przychylność lokalnych władz carskich, za pośrednictwem których władze wyższe skróciły mu pobyt na zesłaniu. Po powrocie do kraju podjął studia w zakresie prawa w warszawskiej Szkole Głównej, po ukończeniu których, podjął pracę rejenta w Grójcu. Tu w latach 1878 – 1933 prowadził kancelarię notarialną. Jako człowiek majętny w 1879 roku na przedmieściu miasta (dziś Al. Niepodległości 20) nabył znaczny obszar ziemi i wybudował duży, stylowy dom w kształcie dworku, który otoczył starannie utrzymanym ogrodem i drzewami. Tu przeniósł się z rodziną z mieszkania położonego u zbiegu dzisiejszych ulic Józefa Piłsudskiego i Al. Niepodległości. Wkrótce po zamążpójściu córki w prowadzeniu notariatu pomagał mu zięć Leonard Rzepecki (1881 – 1930), współzałożyciel i pierwszy powiatowy prezes Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Przed budynkiem ustawiono duży, polny kamień z wmurowaną owalną, metalową tabliczką i napisem „Posadziły // w setną rocznicę urodzin // wielkiego poety // Adama Mickiewicza // Leokadia Łabęcka // Władysława Kamińska // 1898 r.”. Pierwsza z fundatorek była siostrą żony Kamińskiego, druga zaś córką rejenta. Podczas okupacji hitlerowskiej tabliczka została zdjęta; w 1997 roku zaś odnaleziona i ponownie umocowana na kamieniu. Na marginesie pracy zawodowej Władysław Kamiński aktywnie działał społecznie. Był kuratorem miejscowego szpitala, członkiem (od 1906 – 1907, 1919 – 1935) i krótko przewodniczącym (1907) Koła Polskiej Macierzy Szkolnej (PMS) w Grójcu, współorganizatorem Związku Strzeleckiego „Strzelec” (organizacji wojskowej, politycznie związanej z piłsudczykami), współinicjatorem założenia pierwszej szkoły średniej w Grójcu („Szkoła 8-klasowa Męska z kursem Gimnazjalnym Włodzimierza Włodarskiego” (1912)), współorganizatorem Korpusu Straży Ogniowej i pierwszym jego prezesem (1881 – 1914). Dzięki jego zabiegom wybudowano nową strażnicę, zadrzewiono plac przed kościołem (był tu targ bydła). W 1897 roku własnym kosztem odnowił olejny portret znanego kaznodziei, grójczanina Piotra Skargi (1536 – 1612), namalowany przez artystę Antoniego Ziemięckiego (1806 – 1870), syna znanego prawnika Franciszka i Eleonory z Gagatkiewiczów, popularnej filozofki i publicystki. Za jego sprawą ze szpitala usunięto siostry krzyżanki ze zgromadzenia św. Elżbiety i zatrudniono siostry z innego zgromadzenia. Rejent Kamiński należał do Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości, interesował się historią Grójca i literaturą piękną. Z jego wiedzy o najnowszych dziejach Grójca korzystał Wacław Skarbimir Laskowski (1892 – 1940), geograf w Męskiej 4 klasowej Szkole Powiatowej w Grójcu, gdy pisał okolicznościową broszurę „Grójec. W 500 – letnią rocznicę wyniesienia do godności miasta” (1919). Władysław Kamiński w 1927 roku na akademii zorganizowanej przez Polską Macierz Szkolną ku czci Juliusza Słowackiego wygłosił prelekcję i recytował wiersze poety. Był barwną, ciekawą, szanowaną i podziwianą postacią. W czasie urzędowania (i nie tylko) ubrany był w fez turecki, ciepłą chustę narzuconą na ramiona. Odczytywanie aktu notarialnego miało swój ceremoniał. Zanim do tego doszło, otwierały się drzwi z prywatnych apartamentów i ukazywała się w nich imponująca postać w fezie, z surową, krótko przystrzyżoną brodą; wnikliwe spojrzenie i tubalny głos robiły wrażenie. Podobno zgromadzeni w kancelarii chłopi pod ich wpływem nierzadko padali na kolana. W ten sposób wyrażali szacunek dla powagi urzędu oraz cześć dla powstańca. W czasie świąt narodowych władze administracyjne, organizacje społeczne, polityczne oraz niektórzy obywatele składali mu życzenia. Rejent Kamiński ożenił się z Józefą Biesiadowską (1857 – 1915) z którą miał dwóch synów: Stefana Rościsława (1881 – 1939), Zdzisława Tomasza (ur. 1885) i córkę Władysławę (1883 – 1963). Stefan, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej był lekarzem w Białobrzegach i podobnie jak ojciec bardzo zasłużonym społecznikiem. Zdzisław z powodu „przestępstwa politycznego” nie ukończył studiów prawniczych w Petersburgu; mieszkał w Warszawie i pracował jako urzędnik. Władysław Kamiński zmarł 26 maja w 1935 roku. Pochowany został na miejscowym cmentarzu przy ulicy Mszczonowskiej. Pamięć jego została utrwalona na cmentarzu wojskowym na Powązkach. Tu na tablicy pamiątkowej powstańców w 1863 roku znajduje się lakoniczne epitafium: „Śp. Władysław Kamiński, lat 91, zm. 26 V 1935 r. Grójec”.
Kamil Milczarek
Źródła:
Słownik wiedzy o grójeckiem. Zeszyt siódmy. Grójec 1998.
Remigiusz Matyjas. Miejsko – Gminna Biblioteka Publiczna im. Wacława Skarbimira Laskowskiego w Grójcu. Tradycje i współczesność.
Relacje Pani Janiny Dziwulskiej.
